Innowacyjny projekt „Ulica Szkolna – czyste powietrze i bezpieczeństwo naszych dzieci” jest realizowany pilotażowo w woj. mazowieckim. Połączenie zagadnień bezpieczeństwa ruchu drogowego z planowaniem mobilności indywidualnej, zrównoważonym transportem i jakością powietrza pozwala na szersze spojrzenie na otoczenie szkoły i zaproponowanie kompleksowych rozwiązań. Szczegółowe pomiary zanieczyszczeń powietrza generowanych przez transport (Transport Related Air Pollution – TRAP) oraz rodzajów ruchu drogowego wokół szkół pozwolą ocenić skalę i rodzaje zagrożeń. Wyniki badań i materiały edukacyjne posłużą do zwiększenia świadomości nt. zanieczyszczenia powietrza oraz wpływu indywidualnych zachowań i otaczającej lokalnej społeczności na codzienność i przyszłość ich pociech. Wdrożenie sprawdzonych międzynarodowych najlepszych praktyk pozwoli zwiększyć bezpieczeństwo i zdrowie dzieci zarówno pod względem komunikacyjnym jak i jakości powietrza.
Zmiany mobilności w obszarach szkolnych oraz dostosowanie prędkości i gęstości ruchu pojazdów mogą znacznie wpłynąć zarówno na poprawę jakości powietrza jak i na bezpieczeństwo najmłodszych w drodze do szkoły.
Dzieci należą do najbardziej narażonej grupy osób zarówno, jeśli chodzi o obrażenia w wypadkach drogowych, jak i konsekwencje zanieczyszczonego powietrza związanego z ruchem drogowym.
Zanieczyszczenia powietrza generowane przez transport składają się z wielu substancji, wśród nich znajdują się te najbardziej niebezpieczne dla zdrowia – m.in. tlenki azotu, pyły zawieszone, ołów, węglowodory wielopierścieniowe (benzopireny), tlenek węgla (czad) czy tlenki siarki.
Dzieci mają krótszy, delikatniejszy i bardziej czuły układ oddechowy, który cały czas się rozwija. Aby to zobrazować, można porównać liczbę pęcherzyków płucnych u noworodka (24 mln) z liczbą pęcherzyków u 4-latka (ponad 257 mln!). Dzieci oddychają też o wiele szybciej oraz mają mniej rozwinięte naturalne bariery ochronne przed wdychanymi cząstkami, przez co wdychają więcej zanieczyszczeń. Dodatkowo, zupełnie prozaicznie, ze względu na wzrost są bliżej spalin i wdychają ich znacznie więcej niż osoba dorosła.
Dzieci oddychające zanieczyszczonym powietrzem są bardziej narażone na nieprawidłowy rozwój płuc. Zahamowany zostaje przyrost pęcherzyków, a tym samym zmniejsza się pojemność oddechowa. Dzieci są wtedy mniej odporne na zakażenia i częściej chorują. Prowadzi to do niekończących się infekcji, zakażeń, alergii, astmy, chorób o podłożu autoimmunologicznym i innych chorób przewlekłych, nawet neurologicznych.
Koncentracja na okolicy szkoły wynika z wzmożonego ruchu drogowego, który oprócz zanieczyszczenia powietrza, może generować także bezpośrednie zagrożenie. Dzieci postrzegają ruch uliczny w zupełnie inny sposób niż dorośli. Dzieje się tak, ponieważ zdolności, które umożliwiają dzieciom świadome i bezpieczne poruszanie się po drodze, nie są u nich jeszcze w pełni ukształtowane. Zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym wpaja się dzieciom już od najmłodszych lat. Maluchy często jednak nie potrafią jeszcze zastosować tej wiedzy w praktyce. U dziecka w wieku wczesnoszkolnym myślenie abstrakcyjne i wyobraźnia nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Oznacza to, że chociaż dziecko uczy się, jak należy zachowywać się w poszczególnych sytuacjach, to w praktyce określenie, czy może przejść przez ulice, czy nie, będzie sprawiało jej trudność. Ocena odległości, prędkości oraz eliminacja zbyt wielu impulsów jest bardzo trudna.
